گمانه‌هایی از حضور هخامنشیان در محوطه ازبکی/ تاریخ پنهان معماری و شهرسازی ایران

سرپرست فصل هشتم کاوش‌های محوطه باستانی ازبکی از کشف معماری مهم خشتی مربوط به دوران تاریخی خبر داد و گفت: به نظر می‌رسد به یک بافت معماری دوره هخامنشی و دوره بعد از ماد دست یافته‌ایم که تا به امروز در توالی استقراری ازبکی به بقایای دوره‌ای بعد از ماد به شکل مستحکم اشاره نشده است.

به گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی البرز، مهرداد ملک‌زاده با اشاره به کاوش‌های پیشین انجام شده، اظهار کرد: دکتر مجیدزاده پس از کاوش‌های ازبکی به جیرفت رفت و ادامه فعالیت در آن منطقه او را از فعالیت های جدی تر در ازبکی باز داشت و این اقدام به دو دهه بعد موکول شد. اکنون با ایجاد کارگاه‌های جدید باستان‌شناسی در بخش‌های متنوعی از محوطه ازبکی به سمت تولید محتوا حرکت کرده‌ایم.

عضو انجمن باستان‌شناسی ایران با بیان اینکه محوطه ازبکی نخستین بار در دهه ۵۰ شناخته شده و در سال ۱۳۵۲ با شماره ۹۵۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است، گفت: کاوش‌های علمی در اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ به سرپرستی دکتر یوسف مجیدزاده باستان شناس پیشکسوت کشور آغاز و ۶ فصل کاوش در این محوطه انجام شد که در قالب چند مقاله و چندین کتاب منتشر شده است.

سرپرست فصل هشتم کاوش‌های باستان شناسی محوطه ازبکی با اشاره به اقداماتی که در این فصل از کاوش‌ها انجام شده، تصریح کرد: در فصل هشتم، کارگاه های جدیدی با هدف کسب اطلاعات از بطن محوطه برپا شده تا بتوانیم مقالاتی را به زبان‌های اروپایی و انگلیسی تولید کرده و در قالب پژوهش‌ها و کتاب‌ها نام ازبکی را در متون، مدارک و اسناد علمی باستان‌شناسی و میراث فرهنگی افزایش دهیم. این تولید محتوا هدف پیش روی ما برای ادامه کاوش‌هاست.

ملک زاده افزود: به شکل مقدماتی یک دوره ۵ ساله شامل ۵ فصل کاوش در نظر  گرفته‌ایم که یک فصل آن به انجام رسیده است. به دلیل اینکه در بالاترین سطح محوطه دژ دوره ماد کاوش شده و بخش های معماری هم‌دوره با آن خصوص در دوشان تپه در کاوش‌های پیشین معرفی شده ما در دوشان تپه مستقر و با ایجاد یک کارگاه بزرگ ده در ده و چند بخش الحاقی به ویژه یک بخش ۵ در ۵  موفق به بازشناسی یک بافت معماری استوار و مهم در دوشان تپه شدیم.

به گفته او این بافت معماری علاوه بر اینکه خود یک معماری مهم خشتی مربوط به دوران تاریخی است به نظر می رسد به یک بافت معماری دوره هخامنشی و دوره بعد از ماد دست یافته ایم که تا به امروز در توالی استقراری ازبکی اشاره ای به بقایای دوره ای بعد از ماد به شکل مستحکم و برجا نشده بود.

ملک‌زاده با اشاره به اینکه باید پژوهش‌های جدی در خصوص سبک شناسی معماری و با بررسی آثار منقول کشف شده این سازه انجام شود، ابراز امیدواری کرد که در نتایج نهایی پژوهش‌ها در خصوص این معماری نشان‌دهنده یک ساختمان اداری از دوران هخامنشی باشد. 

تلفیق کاوش‌های سنتی با روش‌های علمی میان رشته‌ای 

به گفته این عضو انجمن علمی باستان شناسی ایران در این فصل از کاوش محوطه باستانی ازبکی علاوه بر کار کلاسیک و باز کردن یک کارگاه برای کاوش و انجام عملیات فنی و لایه شناسی، پژوهش‌های میان رشته ای انجام شد و با دعوت از متخصصین آرکئوفیزیک و آرکئو مغناطیس بخش هایی از دوشان تپه و تختگاه با شیوه باستان مغناطیس سنجی کاوش شد.  افزون بر آن کار سنجش از راه دور، نقشه برداری محوطه و نقشه برداری جزئی جیران تپه به دقت اجرا شد. همچنین عکس برداری های هوایی به خصوص با پهباد برای بازسازی های سه بعدی  و فتو گرامتری انجام شد. 

ملک زاده ادامه داد: علاوه بر آن کار ژئو رادار و ژئوالکتریک بر روی دوشان تپه انجام شد. برای آزمایش های رادیو کربن زغال و کربن به کثرت نهشته‌ها از لایه ها برداشت شده و کار برداشت ( osl  ) برای تاریخ گذاری در دست تکمیل است.  پژوهش های گیاه شناسی و بافت استخوان شناسی انسانی و جانوری هم در این کاوش ها اجرا شده است. بنابراین علاوه بر کار کلاسیک تقریبا تمام روش های میان رشته ای برای کسب اطلاعات دقیق تر را نیز به مرحله اجرا گذاشتیم.

او در پایان ابراز امیدواری کرد که حمایت های  لازم از کاوش ها انجام شود تا بتوان در بازه زمانی ۵ ساله یا کمتر به هدف میان مدت که تولید محتوا برای  ازبکی است دست یافته و بخش هایی از معماری دوره ماد و هخامنشی را در دوشان تپه و تپه های دیگر آزاد کنیم و برگی دیگر را به تاریخ معماری و شهرسازی اضافه کنیم.

انتهای پیام/

کد خبر 1402090200106
دبیر مرضیه امیری

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha